Verzorgen van doorligwonden

Wondgenezing in vochtig milieuVoorbereiding van het wondbedGenezing

Begrijpen, voorkomen en verzorgen van doorligwonden.

---

Wondgenezing in vochtig milieu

Het principe is eenvoudig : om goed te genezen, moet een wonde in een vochtig milieu blijven, noch te veel, noch te weinig. De studies van Winter (1962) tonen het belang aan van wondheling in een gesloten vochtig milieu en liggen aan de basis van de aktuele technische ontwikkeling van de wondverzorging.
Het sereuze exsudaat (de wond "sijpelt" door en produceert een natuurlijke vloeistof) bevat fysiologische elementen die de wondheling en de autolytische reiniging bevorderen. Exsudaat in aanraking met de wonde gaat deelnemen aan reiniging en aan de weefselopbouw.

Verbanden en vochtig milieu

Als de wond droog is, moet men het vochtigheid toebrengen door een vochtig verband aan te leggen. Als de wond te vochtig is, moet men een verband aanbrengen dat de vochtoverschotten zal absorberen en het gunstige vochtige milieu zal handhaven voor de genezing.

Uitdroging  is schadelijk voor de levende cel ; bovendien breken de uitgedroogde verbanden de nieuw gevormde cellen af. Het principe is dus belangrijk : de vochtigheid 24u/24u handhaven.

Een verband kan verschillende dagen op zijn plaats blijven. Het verband niet alle dagen veranderen is geen hygiënefout. Integendeel, een verband te vaak veranderen is niet goed voor de wonde. Elke keer, ondergaat zij een externe agressie (koud, drooglegging, wrijving...). Een verband te lang op zijn plaats laten is evenmin goed, want de huid macereert en de wond "verstikt" onder exsudaten.

In praktijk

De wonden worden met fysiologische serum schoon gedept, zonder de randen te agresseren en zonder de wonde te drogen. Het verband goed vastleggen en het veranderen wanneer het vuil is of wanneer hij niet meer vast is (max. 7 dagen).

Er zijn altijd kiemen in een wonde

In een wonde, zijn er kiemen en bacteriën in kleine hoeveelheid zijn zij niet schadelijk voor de genezing. Daarom vermijdt men om antiseptica (ontsmettingsmiddelen) te gebruiken. Daarom zijn ook alle verbanden neutraal.

In geval de wonde  geïnfecteerd raakt  zich verpest en in geval de kiemen schadelijker worden zoals in een ziekenhuismilieu bijvoorbeeld, kan men antiseptica zoals polyvidone gebruiken dat geen weerstand creëert.
Eosine is geen ontsmettingsmiddel en zijn rode kleur camoufleert de kleur van de wond. Niet te gebruiken !

Voorbereiding van het wondbed

Het wondbed wordt voorbereid door  een aantal maatregelen te treffen die genecroseerd, fibrineus en geïnfecteerd weefsel verwijdert. Dit is het begin van het genezingsproces.

De oorzaak aanpakken

Zelfs als er een wonde bestaat, moet men aandachtig blijven om de druk op te heffen, de belangrijkste oorzaak van het verschijnen en ontwikkeling van doorligwonden.

Voorbereiding van het wondbed

Men  moet aandachtig blijven om de wonde in de beste omstandigheden te laten genezen :

1. Reiniging van de wonde : Een wonde goed wassen is belangrijk om de overtollige bacteriën of de necrotische weefsels te verwijderen. Men moet een wonde met water of met fysiologische serum wassen.
2. Het genecroseerde weefsel verwijderen (debrideren) : De wonde zo snel mogelijk schoonmaken om plaats te laten aan nieuw weefsel (verschillende soorten verbanden).
3. Controle van de exsudaten : De wonde moet niet te droog, niet te vochtig zijn (verschillende soorten verbanden).
4. Vermindering van de bacteriële overlast: Men weet dat er kiemen in een wond bestaat, en dat ze, in geringe hoeveelheid, de genezing niet verstoren. In een te groote hoeveelheid, kunnen ze de genezing te schaden. Daar zijn de antiseptica (ontsmettingsmiddelen) nuttig.

Het verband goed vastleggen

Hoe langer het verband ter plaats blijft, hoe efficiënt het is. Een professioneel toezicht zal het moment kunnen evalueren waar het verband veranderd moet worden. Het verband moet regelmatig geobserveerd worden en men moet erop toezien dat het geen schade aan de gezonde huid veroorzaakt.

Er bestaat verschillende soorten vaststellingsmiddel in functie van de localisatie, van de breekbaarheid van de huid en het verkeer. Men kan gebruiken :

• doorschijnende polyurethane film
• platen type "tweede huid"  (= hydrocolloïden)
• hechtende verbanden
• elastische verbanden

De genezing

Doorligwonden vermijden :

Preventiemateriaal plaatsen en de patiënt van positie veranderen om nieuwe doorligwonden te vermijden.

De verbanden :

Raadvragen voor de keuze van het verband. Het verband niet te vaak veranderen, noch de behandelingssoort te veel afwisselen.

De voeding :

Calorieën, eiwitten, vitaminen, zink en ijzer zijn uiterst belangrijk voor de genezing van wonde. Let op dat de patiënt goed eet.

De genezing :

Een gesloten wonde is altijd in een genezingfase en dus altijd meer breekbaar dan een gezonde huid: let op om de huid te beschermen (preventiemateriaal, beschermde verbanden, zalven,…).