Begrijpen van doorligwonden

Decubitus is een necrose van het weefsel veroorzaakt door een zuurstoftekort ten gevolge van het collaberen van bloedvaten door weefselvervorming. Deze vervorming van het weefsel wordt veroorzaakt door de druk van de steun waarop de patiënt ligt.

Doorligwonden komen voor bij personen die lang blijven liggen of die zich niet goed kunnen verplaatsen.

De drukpunten zijn vaak de hielen en het gekroonde gebied (+ het hoofd bij de kinderen).
Het zuurstoftekort is altijd te wijten aan een overdreven compressie op  de bloedvaten.

Maar het wordt eveneens bevorderd door :

• bloedvaten in "slechte toestand", bijvoorbeeld door suikerziekte, een verhoogde bloeddruk,  nicotine...
• een laag zuurstofgehalte in het bloed

Alles begint dus in de diepte en het zal enige tijd duren, eens de vaten beschadigd zijn, alvorens men aan de oppervlakte de roodheid ziet. Dan pas volgt de beschadigd zichtbare wonde.

De verschillende stadiaLocalisatieOorzakenNiet doen

Begrijpen, voorkomen en verzorgen van doorligwonden.

De verschillende stadia

	Zwart : Alvorens decubitus zichtbaar is, zal men een belangrijke, zeer pijnlijke roodheid zien en die snel zwart zal worden: de weefsels zijn afgestorven (= necrose).
	Geel : De zwarte weefsels (necrotisch) zullen schoongemaakt worden en door fibrine (geel) geleidelijk vervangen worden. Het is geen etter, het zijn dode weefsels die genereren.
	Rood : De wonde is schoongemaakt en zal een rood aspect aannemen. De genezing gebeurt natuurlijk en men kan knoppen van nieuwe granulatieweefsel zien verschijnen. De wonde zal wel gevasculariseerd worden  dankzij nieuwe bloedvaten. De wonde is minder pijnlijk en geneest langzaam.
	Genezing : De genezing zal lang duren (verschillende maanden) alvorens tot een volledige sluiting van de wonde te komen. Dit litteken is nog ergbroos en vraagt toezicht.

Localisatie van decubitus

Doorligwonden verschijnen vooral op drukpunten :

			Zitting : Op heupbeen (beneden de bil)
			Rugligging : Op sacrum (boven de bil), de hielen of het hoofd
			Zijligging : Op dijbeenuitsteeksel (heup) of het enkel (voet)

Hoe langer U een persoon op een drukpunt laat liggen, hoe ernstiger de schade zal zijn.

Oorzaken van decubitus

	De druk : Meeste van de ernstige en diepe wonden zijn veroorzaakt door een te belangrijke druk op de plaatsen waar er beenderen zijn.
	De frictie : Bepaalde wonden, oppervlakkig en minder ernstig worden veroorzaakt doordat de lagen van de huid over mekaar glijden en de bloedvaten beschadigen. Dit veroorzaakt blaarvorming.
	De wrijving : Bepaalde wonden worden door een wrijving (de lagen van de huid schuiven overeen) veroorzaakt : bv de patiënt glijdt uit zijn leunstoel en de huid maakt oppervlakkig beschadigd.

Niet doen

De patiënt gedurende verschillende uren laten zitten of liggen zonder wisselhouding.

De patiënt in het bed verschuiven zonder hem op te tillen van de matras.

Te zachte of te harde steunen gebruiken.
Een te harde steun vervormt zich niet onder het gewicht van het lichaam. In het geval van een te zachte steun, zinkt het lichaam er in weg.

Urinaire incontinentie onderhoudt een permanente vochtigheid die maceratie van de huid  veroorzaakt. Deze maceratie maakt de weefsels breekbaar.

Op heftige wijze de breekbare zone inwrijven is zeer slecht want dat "breekt" de bloedvaten en kan de toestand van de weefsels verergeren. Een zachte massage met een hydraterende zalf zal de huid tegen externe agressie beschermen.

Maar ook :

• Strikte zijligging aan 90°.
• Frictie met  ijs.
• Ringkussens.
• Plaatselijke opwarming (haardrogers).
• Schaaphuid.
• ...

... Voorkomen van doorligwonden