Madeleine Lejour

U hebt wellicht opgemerkt dat de gebouwen in het UVC Brugmann regelmatig de naam krijgen van een van de artsen die het verhaal van onze instelling schreven. De nieuwe polikliniek van de site Horta, ingehuldigd in september 2017, maakt geen uitzondering op die regel : ze krijgt de naam van Professor Madeleine Lejour, de eerste vrouwelijke chirurg in België die ook afdelingshoofd was. Zij blonk uit in haar discipline en zette het ziekenhuis op de kaart. 

Na haar middelbaar onderwijs aan het Lyceum Emile Jacqmain, begint Madeleine Lejour haar studies geneeskunde aan de ULB. Zij studeert af in 1952 met grote onderscheiding en behaalt in hetzelfde jaar haar diploma in de tropische geneeskunde. Zij vertrekt naar Congo, waar ze geconfronteerd wordt met verschillende heelkundige problemen waardoor ze haar roeping als chirurg vindt.

Bij haar terugkeer uit Congo, begint zij als vrijwilligster in het Brugmann ziekenhuis op de dienst pediatrische heelkunde waar zij zich voornamelijk interesseert aan de misvormingen van het aangezicht.

Gretig naar het verwerven van meer kennis in deze discipline, die nog weinig gekend was in België, gaat zij voor verdere vorming naar Parijs (diensten van Professors Petit en Dufourmentel) en Londen (bij Professors Matthews et Harrisson). Bij haar terugkeer, richt Dr Madeleine Lejour in 1960 een pluridisciplinair team op voor de behandeling van palatoschisis (gespleten gehemelte) waarvan de activiteiten nog steeds worden voortgezet in het UKZKF. Dankzij haar onderzoek omtrent de pathogenese van palatoschisis behaalt zij een doctoraatsthesis in 1970.

Daarnaast is zij vanaf 1965 ook werkzaam op de dienst voor algemene heelkunde voor volwassenen in het Brugmann ziekenhuis bij Professor Van Geertruyden. Zij ontwikkelt er een activiteit van plastische heelkunde tijdens een periode waarin deze discipline niet goed gekend was en zelfs geen officiële erkenning had in België. In 1968 breidt zij deze activiteiten uit naar het Bordet instituut.

De leergierigheid en het enthousiasme van Professor Madeleine Lejour leiden haar naar nieuwe domeinen. Zo ontwikkelt zij in het Brugmann ziekenhuis de handheelkunde waarbij de activiteiten gestimuleerd worden door de opkomst van de microchirurgie. Haar dynamisme op dit vlak zorgt ervoor dat zij tot Voorzitter wordt benoemd van de Belgian Hand Group.

Midden jaren 70 wordt zij één van de pioniers van de borstreconstructie en verwerft hierdoor een internationale reputatie. In de loop van de tijd, ontwikkelt en verbetert zij verscheidene technieken voor borstheelkunde, zowel  plastisch als reconstructief (onder andere een techniek voor esthetische borstheelkunde met een verticaal litteken die wereldwijds wordt overgenomen).

Naast de verantwoordelijkheid voor de dienst plastische chirurgie, aanvaardt zijn in 1990 de directie van het departement heelkunde van het UVC Brugmann en wordt hierdoor de eerste vrouw om deze functie uit te oefenen welke tot dan toe alleen bestemd was voor haar mannelijke collega’s.
Madeleine Lejour is ook de eerste vrouw om de functie als Voorzitter op te nemen van de Belgian Hand Group (1981-1983), van de Koninklijk Belgisch Genootschap voor Heelkunde (1991), en van EURAPS in 1994.

Als dynamisch lesgeefster wordt zij zeer gewaardeerd door de Faculteit Geneeskunde (eerste titularis van de cursus “Reconstructieve Heelkunde” die toegevoegd wordt aan het programma van de studies geneeskunde), ligt zij aan de basis, samen met Professor Matton, van de oprichting van de bekende school voor plastische en reconstructieve heelkunde, het Collegium Chirurgicum Plasticum. Dankzij haar reputatie als chirurg en haar grote didactische kwaliteiten heeft zij vele Belgische en buitenlandse studenten aangetrokken.

Madeleine Lejour heeft 80 wetenschappelijke artikels gepubliceerd en kent vandaag nog steeds een internationale reputatie dankzij haar pionierswerk op gebied van borstheelkunde (zowel voor borstverkleiningen als voor reconstructies na mastectomie) en op het gebied van de reconstructie van palatoschisis bij kinderen.

Madeleine Lejour is overleden in 2015 in de Verenigde Staten.

Meer informatie over de geschiedenis van het UVC Brugmann.