Historisch overzicht van de Instelling voor Psychiatrie

Van bij de aanvang was de psychiatrie reeds een van de kenmerkende aspecten binnen de activiteiten van het Brugmann Ziekenhuis, dat sinds 1931 als "openbaar asiel" beschikte over een "psychiatrische afdeling". Deze afdeling was erop gericht om zorg te bieden aan "noodlijdende geesteszieken". Dit evolueerde snel. Het Stadsbestuur van Brussel had een hogere ambitie dan enkel "bewaking" en de Universiteit van Brussel wenste in het Brugmann Ziekenhuis een universitair centrum te implementeren met klinische opleidingen, stagemogelijkheid voor psychiatriestudenten, alsook een onderzoekslaboratorium in de psychologie.

Later bleek het asiel-concept, dat zich richtte op de opvang van gehospitaliseerde patiënten in gemeenschappelijke zalen, niet meer overeen te komen met de moderne behandelingsvisies. De nieuwe visies beoogden immers dat de patiënt zo snel mogelijk zijn zelfstandigheid zou proberen te herwinnen. Op architecturaal gebied impliceerde dat een ruim leefkader en meer mogelijkheden tot contact met elkaar.

Psychiatrische hernieuwing

Pas in de jaren 80 kregen de moderne concepten van de psychiatrische behandeling vorm binnen de accomodatie van de nieuwe dienst voor Psychiatrie : aparte behandelingsafdelingen in paviljoenen gebouwd en opgetrokken in traditionele materialen (baksteen en hout), veel vensters gericht op de buitenwereld binnen een kader met veel aanplantingen.

Een afzonderlijke kamer biedt elke patiënt privacymogelijkheid en er zijn veel gemeenschappelijke ruimtes voor de sociale rehabilitatietherapieën.

Het behandelingsprogramma is zeer uitgebreid.

Aan het begin van de jaren tachtig, tezelfdertijd met de reconstructie van de gebouwen volgens de principes van de mentale gezondheid zorgvuldig opgebouwd, heeft ook het Instituut voor Psychiatrie een "net van verschillende zorgverstrekkingen" ontwikkeld. Dat betekent dat op eenzelfde plaats en waaier aan psychiatrische en psychologische ingrepen mogelijk zijn. Zodoende kan een patiënt, in welk stadium van zijn ziekte (dikwijls chronisch) ook, doeltreffend worden geholpen : ziekenhuisopname, dagkliniek, ambulante raadpleging of consult in een gespecialiseerde eenheid. Voor de Belgische hospitaalwereld was dat een première. Twee decennia later heeft de federale overheid dit begrip in de aanbevelingen voor een goede mentale gezondheidszorg uitgeroepen tot golden standard.

De jaren 90 ging de aandacht vooral naar de organisatie van de geestelijke gezondheidzorg. Dat leidde tot de ontwikkling van de Minimale Psychiatrische Gegevens (MPG), die nu in alle Belgische ziekenhuizen worden gebruikt.

De instelling bezet op dit ogenblik de leerstoel voor Medische Psychologie, evenals het Laboratorium voor Medische Psychologie, Alcohologie en Toxicomanie van de Faculteit van de ULB. Er wordt veel onderzoek verricht in samenwerking met verscheidene andere klinische domeinen, waaronder ook de sociaal-medische en de sociaal-economische.

Meer informatie over de Instelling voor Psychiatrie.