Christian Van Nechel : "We worden gestuurd door onze hersenen"

Christian Van Nechel is neuroloog, maar ook een beetje filosoof. Hij is ervan overtuigd dat de mens zich bij zijn gedachten, handelingen en bewegingen laat leiden door het beeld dat hij zich vormt van zijn fysieke en psychologische omgeving. Die beeldvorming wordt op haar beurt gestuurd door de hersenen. Deze visuele-kunstfanaat speurt naar de verbanden tussen hersenen, gezichtsvermogen en evenwicht, en heeft zich gespecialiseerd in een nieuwe disci-pline: ruimtelijke neurologie.

In de toekomst zullen artsen zich veeleer bezighouden met een functie dan met een orgaan. Christian Van Nechel, adjunct-kliniekhoofd van de dienst neurologie van het UVC Brugmann, vindt dit vanzelfsprekend: "Het is normaal dat een chirurg zich concentreert op één bepaalde zone, de hersenen of de ogen bijvoorbeeld, maar daarnaast is het de logica zelf dat een clinicus zich toespitst op een lichaamsfunctie, zoals het geheugen of het evenwicht". Gewapend met die overtuiging beperkt de arts zich niet tot de studie van de hersenen. Keel-, neus- en oorspecialisten (KNO's) houden zich bezig met ooraandoeningen, oogartsen met oogziekten, neurologen met de hersenen. Bij evenwichts- en ruimtelijke stoornissen kunnen echter die drie organen betrokken zijn. Het was dan ook logisch dat Christian Van Nechel probeerde om deze drie disciplines te verenigen. "Aanvankelijk wilde ik oogartsen en neurologen doen samenwerken voor bepaalde gespecialiseerde consulten." Dat zal binnenkort het geval zijn in het Erasmusziekenhuis, waar hij halftijds werkt en samen met een oogarts een eenheid neuro-oftalmologie heeft opgericht.

Van gezichtsvermogen tot evenwicht

Christian Van Nechel moest nog een baken verzetten om een beter inzicht te krijgen in evenwichtsstoornissen. Vandaar dat hij zich verdiepte in onze mentale ruimteperceptie en in de zintuig-lijke systemen die deze perceptie condi-tioneren (zie kadertekst). "Aanvankelijk had ik veel contact met een specialist in evenwichtsstoornissen in Parijs. Vervolgens woonde ik tal van congres-sen bij over dit thema." Dat leidde in 2001 tot de oprichting van de eenheid Evenwichts- en hoogtevreesstoornissen in het UVC Brugmann. "Tijdens dezelfde halve dag wordt de patiënt tegelijk onderzocht door een KNO, dr. Ulla Duquesne, en een neuroloog. Nadien bespreken we elk geval met het team revalidatie-kinesitherapeuten en versturen we een gemeenschappelijke brief."

Een goede preventiemethode

In veel gevallen leveren de anamnese en het klinisch onderzoek een vermoedelijke diagnose op die dan nog moet worden bevestigd door beeldvormings- en andere onderzoeken. C. Van Nechel houdt zich dan ook vooral bezig met het analyseren en begrijpen van de klachten van zijn patiënten, zodat hij ze kan linken aan specifieke disfuncties. Gezichts- en evenwichtsstoornissen kunnen immers wijzen op een aandoening van het oog of het voorhof (vestibulum, een deel van het binnenoor dat het evenwicht regelt). Toch kunnen die stoornissen ook het gevolg zijn van een hersenprobleem, dat in dat geval moet worden aangepakt. "Aangezien heel wat van die stoornissen voortekens zijn van een aandoening van de hersenvaten, is het voor de preventie essentieel om een correcte diagnose te stellen. Een patiënte die geen enkel ander symptoom vertoonde, vertelde me op een dag dat ze niet langer spiegelbeelden kon onderscheiden van de werkelijkheid. En wat bleek: het ging om het eerste signaal van mentale achteruitgang, die gelukkig meteen kon worden behandeld."

Verschillende soorten revalidatie

Ruimtelijke neurologie kan echter ook therapeutisch zijn. "Evenwichts- en hoogtevreesstoornissen worden heel vaak behandeld met kinesitherapie, maar als de klachten het gevolg zijn van de mentale voorstelling die de patiënt zich vormt van de ruimte, moeten andere types revalidatie overwogen worden. Laten we als voorbeeld personen nemen die evenwichtsstoornissen hebben doordat ze niet langer bewegende beelden kunnen verwerken. Ze moeten dan via verschillende oefeningen de meest relevante zintuiglijke informatie leren selecteren om hun evenwicht te herstellen."

Voor een volledige follow-up

Andere aandoeningen zoals strabisme (scheelzien) situeren zich op de grens tussen neurologie en oftalmologie. "Al te weinig neurologen zijn in staat om strabisme op te sporen en doeltreffend te behandelen. Niet-gealigneerde oogassen zijn echter vaak het gevolg van een verlamde spier die gestuurd wordt door een zenuw, die op zijn beurt gestuurd wordt door de hersenen. De oogarts kan weliswaar de symptomen identifi ceren, maar niet altijd de oorzaken achterhalen. De neuroloog van zijn kant kan bijvoorbeeld vaststellen dat het strabisme te wijten is aan een hersenstamletsel, maar mag de patiënt geen correctieglazen voorschrijven, zelfs niet als hij over de nodige kennis en instrumenten beschikt. Alleen oogartsen hebben daarvoor de toestemming van de ziekteverzekering, en dat is toch wel een absurde situatie."

Christian Van Nechel is een atypische neuroloog, maar ook filosoof en kunstenaar in zijn vrije tijd.
Hij wil absoluut de schotten slopen tussen disciplines die volgens hem elkaar aanvullen, en heeft daarvan zijn stokpaardje gemaakt. Op die manier blijft de oogarts niet… blind voor hersenaandoeningen en kan de neuroloog ook de hersenzones testen die het gezichtsvermogen sturen, en zijn patiënten zo nodig correctieglazen voorschrijven!

:: Express-CV ::
1978-1983 : D.E.S. (diploma van gespecialiseerde studies) neurologie aan de ULB.
1988 : Medeoprichter van de eenheid neuro-oftalmologie in het Erasmusziekenhuis.
1998-2008 : Medewerker van het Institut de recherche en Oto-Neurologie in Parijs.
2001 : Medeoprichter van de eenheid Evenwichts- en hoogtevreesstoornissen in het UVC Brugmann.
2005-2008 : Docent aan het National Hospital for Neurology and Neurosurgery in Londen en in het Centre Hospitalier Universitaire Lariboisière in Parijs.
2005-2008 : Gasthoogleraar in het kader van het interuniversitaire diploma vestibu-laire pathologie aan de universiteit Pierre et Marie Curie in Parijs.

Auteur : Aurélie Bastin
Bron : Osiris News (nr 10, maart-mei 2008)